Waarom je niet bang moet zijn van suiker
Als je wat rondscrollt op social media, lijkt het alsof suiker het ergste is wat je lichaam kan overkomen. Het is “vergif” voor je lichaam en je moet het ten alle kosten vermijden. Maar klopt dat wel? In deze blog vind je wat meer nuance en helderheid.
Suiker & glucosepieken
Suiker komt van nature voor in heel wat voedingsmiddelen: fruit, groenten, melk, yoghurt… Dat zijn “natuurlijke suikers”: ze zijn verpakt met andere voedzame stoffen zoals vezels, vitaminen en mineralen. Daarnaast zijn er ook “toegevoegde suikers” – origineel ook komende van een plant (suikerbiet of riet) zijn deze suikers geïsoleerd en geconcentreerd. Ze worden vaak toegevoegd aan (ultra)bewerkte voeding zoals bv koekjes, frisdrank of ketchup…
Beide soorten suiker worden door je lichaam op dezelfde manier verwerkt: ze worden in je spijsverteringsstelsel afgebroken tot glucose, wat nadien naar de bloedbaan gaat en als brandstof dient voor het lichaam. Wanneer suiker-bevattende voeding wordt afgebroken in het lichaam geeft dat aanleiding tot een piek van glucose in je bloed.
Een piek in je bloedsuiker is dus een volkomen normale fysiologische reactie. Je lichaam maakt daarop insuline aan, de piek wordt weggewerkt door glucose in de cellen te laten, en je bloedsuiker komt weer in balans. Bij gezonde mensen (die geen (pre)diabetes hebben) is dit een perfect gereguleerd systeem. De pieken zijn dus niet schadelijk en gaan ook niet het risico op ziektes verhogen. Het enige nadeel van deze pieken (en dalen) zit in hoe jij je voelt: je krijgt een energieboost, maar daarna ook een dip – waardoor je sneller weer honger hebt of naar iets zoets grijpt. Dat is vervelend, maar niet gevaarlijk.
Wanneer is suiker dan wel een probleem?
Suiker op zichzelf – zelfs de toegevoegde vorm – is dus niet inherent slecht en heeft geen negatief effect op het lichaam. De slechte effecten van suiker op het lichaam komen tot stand wanneer er een overmatige consumptie is. Omdat suiker (en de ultra-bewerkte voeding waar suiker aan wordt toegevoegd) zo’n geconcentreerde vorm van energie is, krijgt men er snel teveel calorieën van binnen. Het teveel aan energie wordt door het lichaam opgeslagen als vet, wat het risico op gezondheidsproblemen verhoogt. Het is dus niet de suiker op zichzelf die nefast is, maar de overmatige consumptie van calorieën die ermee gepaard gaat & welke voedzame voeding het vervangt.
Suiker op zichzelf is ook niet verslavend, maar de kans is groot dat wanneer je iets suiker-rijk eet je hier meer en meer van wil eten. Dat is menselijk én evolutionair logisch: suiker geeft snel energie en je hersenen (die uitsluitend op glucose als brandstof teren) zijn daar super gevoelig voor. We zijn dus niet “zwak” als we naar zoet snakken – dat is gewoon hoe ons lichaam werkt vanuit een evolutionair perspectief. Onderzoek toont aan dat wanneer je jezelf toelaat iets te eten (met mate) de craving vaak weg valt. Probeer suiker dus vooral niet te demoniseren want hoe meer je het jezelf verbiedt, hoe groter de kans dat je er net méér zin in krijgt
Conclusie
Als je zin hebt in een stukje chocolade, wat honing in je thee of een bord witte pasta: doe dat dan gewoon. Zolang de basis van je voedingspatroon goed zit – met voldoende vezels, gezonde vetten en eiwitten, en je energiebalans in evenwicht is – past dat perfect binnen een gezond geheel. Blijf dus focussen op een voedingspatroon dat hoofdzakelijk bestaat uit plantaardige voeding (groenten, fruit, volle granen, noten, zaden en peulvruchten) en laat er daarnaast vooral ook ruimte zijn voor andere dingen die je graag eet.
Referenties: PMID: 24493081, PMID: 9094871, PMID: 33029629, PMID: 11029975